اثر بهبود جیره بر تغییرات فصلی خصوصیات تولیدمثلی در گوسفندان نر و ماده سنجابی

هدف از این پژوهش، بررسی اثر تغذیه تکمیلی بر میزان خوراک مصرفی، افزایش وزن روزانه، ضریب تبدیل خوراک، در گوسفندان نر و ماده سنجابی و غلظت تستوسترون پلاسما، تغییرات اندازه بیضه و ویژگی های منی در قوچ و هم چنین غلظت 17 – بتا استرادیول میش سنجابی طی دو فصل پاییز و زمستان همزمان با کاهش طبیعی طول روز بود. تعداد 20 رأس گوسفند نر سنجابی ( کنترل:10 راس و تکمیلی: 10 راس) و 20 راس گوسفند ماده سنجابی (کنترل:10 راس و تکمیلی: 10 راس) در جایگاه های انفرادی، تحت شرایط طبیعی (47 درجه و 3 دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ و 34 درجه و18 دقیقه عرض شمالی و 1420 متر بالاتر از سطح دریا) در غرب ایران- کرمانشاه قرار گرفتند. دام های گروه کنترل جیره شامل 80% یونجه خشک و 20% کنسانتره ، با 18/2 مگاکالری انرژی قابل متابولیسم و 130 گرم پروتئین در کیلوگرم ماده خشک، دریافت کردند. گوسفندان گروه تکمیلی جیره ای شامل 65% یونجه خشک و 35% کنسانتره با 34/2 مگا کالری انرژی قابل متابولیسم و 160 گرم پروتئین در کیلوگرم ماده خشک دریافت کردند. وزن بدن، افزایش وزن روزانه و مصرف ماده خشک روزانه به طور هفتگی اندازه گیری شد. نمونه منی به وسیله دستگاه انزال گیر برقی جمع آوری شد. خصوصیات منی بلافاصله بعد از جمع آوری مورد ارزیابی قرار گرفت. محیط و حجم بیضه بصورت ماهیانه اندازه گیری شد. هم چنین نمونه خون به صورت ماهیانه جهت اندازه گیری غلظت پلاسمایی هورمون تستوسترون در قوچ و 17 – بتا استرادیول در میش گرفته شد. خوراک مصرفی (گرم در روز) )0.001>p) در پاییز نسبت به زمستان، به طور معنی داری بالاتر بود. ضریب تبدیل خوراک، به طور معنی داری )0.001>p) در جنس نر بالاتر از جنس ماده بود. منی قوچ های گروه تکمیلی، نسبت به گروه کنترل، دارای کمیت و کیفیت بهتر بود. در فصل زمستان، حرکت انفرادی (0.001>p) و غلظت اسپرم ( 0.05>p) نسبت به پاییز، به طور معنی داری بالاتر بود. غلظت پلاسمایی تستوسترون (0.01>p) و 17 بتا استرادیول )0.001>p) در فصل پاییز نسبت به زمستان بالاتر بود. محیط و حجم بیضه تحت تاًثیر فصل و جیره قرار نگرفت. نتایج این مطالعه نشان داد که در گوسفندان سنجابی اشتها تحت تاًثیر دوره نوری قرار می گیرد. تولید مثل میش و قوچ این نژاد، تحت تاًثیر فصل قرار می گیرد. کمیت و کیفیت جیره می تواند ویژگی های منی و غلظت پلاسمایی تستوسترون را تحت تاثیر قراردهد.